Η διαιτησία είναι ένας εναλλακτικός τρόπο επίλυσης διαφορών ως μορφή «νομικής αυτορρύθμισης», η οποία αποσκοπεί στην επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης, δίνοντας στα εμπλεκόμενα μέρη την πρωτοβουλία στην ίδια τη διαδικασία της απονομής της. Τα μέρη έχουν τη δυνατότητα με σχετική συμφωνία να επιλέξουν εξειδικευμένους με το αντικείμενο της προς επίλυση διαφοράς διαιτητές, τον τόπο και τη γλώσσα διεξαγωγής της διαιτητικής διαδικασίας, το εφαρμοστέο επί της διαφοράς δίκαιο κ.λπ. Επομένως, διαιτησία είναι η συμβατικά επιλεγμένη δεσμευτική εκδίκαση ορισμένης διαφοράς από ιδιωτικούς δικαστές, αντί των τακτικών δικαστηρίων. Το διαιτητικό δικαστήριο εκδίδει στο τέλος της διαδικασίας μια δεσμευτική απόφαση, η οποία παράγει δεδικασμένο και εκτελεστότητα, όπως δηλαδή και οι αποφάσεις των κρατικών δικαστηρίων. Με την επιφύλαξη της τήρησης των κανόνων που εξασφαλίζουν τη διεξαγωγή δίκαιης δίκης, καθώς και εκείνων των κανόνων στους οποίους αναφέρεται ενδεχόμενη αντίθετη συμφωνία των διαδίκων, οι διαιτητές δεν δεσμεύονται από τους κανόνες του δικονομικού δικαίου. Μπορούν επίσης να δικάσουν δίχως να δεσμεύονται από τους μη δημόσιας τάξης κανόνες του ουσιαστικού δικαίου.

Τα συνδεόμενα με τη διαιτησία πλεονεκτήματα είναι: α) η ταχεία, ευέλικτη και οικονομική επίλυση της διαφοράς, β) η εμπιστευτικότητα της διαδικασίας, γ) η διατήρηση των επιχειρηματικών δεσμών, δ) η εκτελεστότητα της διαιτητικής απόφασης στο εσωτερικό και εξωτερικό.

Σύμφωνα με το άρθρο του Κανονισμού Διαιτησίας ΟΔΔΕΕ η διαιτητική διαδικασία περατώνεται με την έκδοση της διαιτητικής απόφασης εντός προθεσμίας έξι (6) μηνών, από την ημερομηνία έναρξης της διαιτητικής διαδικασίας, ενώ στις περιπτώσεις πιο σύνθετων και πολύπλοκων υποθέσεων το Διαιτητικό Δικαστήριο δύναται να αποφασίσει αυτεπαγγέλτως ή μετά από την έγγραφη αίτηση οποιουδήποτε μέρους την παράταση της προθεσμίας ολοκλήρωσης της διαδικασίας το ανώτερο έως έξι (6) μήνες. Για το κόστος της διαιτητικής διαδικασίας (βλ. απάντηση 7)

Σύμφωνα με το άρθρο 10 του Κανονισμού Διαιτησίας ΟΔΔΕΕ οι διαιτητές, ο γραμματέας του Διαιτητικού Δικαστηρίου, τα μέρη και το Επιμελητήριο, συμπεριλαμβανομένων των προστηθέντων του, υποχρεούνται στην τήρηση απόλυτης εχεμύθειας σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, ιδίως ως προς το αντικείμενο της διαφοράς, τους μάρτυρες, τους πραγματογνώμονες, το αποδεικτικό υλικό, καθώς και ως προς κάθε άλλη πληροφορία για την οποία τα ανωτέρω πρόσωπα λαμβάνουν γνώση στο πλαίσιο της εκάστοτε διαιτητικής διαφοράς. Εφόσον το Διαιτητικό Δικαστήριο επιλέξει την ακροαματική διαδικασία, αυτή γίνεται κεκλεισμένων των θυρών.

Πρέπει να επισημανθεί ότι οι διαιτητικές αποφάσεις εκτελούνται στο εξωτερικό (σε πάνω από 140 κράτη) βάσει της Σύμβασης της Νέας Υόρκης του 1958 για την αναγνώριση και εκτέλεση διαιτητικών αποφάσεων.

Η υπαγωγή μιας διαφοράς στη Διαιτησία του ΟΔΔΕΕ προϋποθέτει έγγραφη συμφωνία των μερών ως προς τη δικαιοδοσία του συγκεκριμένου διαιτητικού δικαστηρίου και την εφαρμογή των ρυθμίσεων του Κανονισμού του ΟΔΔΕΕ (συμφωνία διαιτησίας). Η συμφωνία διαιτησίας δύναται να συμπεριληφθεί σε όρο της σύμβασης, κατά την κατάρτισή της, αλλά και μεταγενέστερα με τροποποίησή της και προσθήκη σχετικού όρου για την υπαγωγή της διαφορά στη Διαιτησία του ΟΔΔΕΕ ή με συνυποσχετικό των μερών, εφόσον η διαφορά μεταξύ των μερών έχει γεννηθεί ήδη.

Στη διαιτησία του ΟΔΔΕΕ υπάγονται διαφορές ανάμεσα σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα κάθε είδους, οι οποίες είναι δεκτικές διαιτητικής επίλυσης, ανεξάρτητα από το αν τα διάδικα μέρη είναι μέλη του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου.

Η υπαγωγή στη διαιτησία του ΟΔΔΕΕ καθίσταται δυνατή μόνο με τη χρήση ρητρών διαιτησίας ΟΔΔΕΕ είτε στις συμβάσεις της επιχείρησης είτε στα τιμολόγια της επιχείρησης με τους αντισυμβαλλόμενους πελάτες της. Για υφιστάμενες συμβάσεις καθίσταται αναγκαία η τροποποίηση της σύμβασης και η εισαγωγή ρήτρας διαιτησίας ΟΔΔΕΕ. Σε τιμολόγια καθίσταται αναγκαία η αναγραφή (στο τιμολόγιο) της σχετικής ρήτρας διαιτησίας του ΟΔΔΕΕ. Εφόσον η διαφορά μεταξύ επιχείρησης και πελάτη έχει ήδη γεννηθεί, τότε καθίσταται αναγκαία η υπογραφή συνυποσχετικού για την υπαγωγή της διαφοράς στη διαιτησία του ΟΔΔΕΕ.

Το Διαιτητικό Δικαστήριο διεξάγει τη διαιτητική διαδικασία με βάση τη συμφωνία των μερών, τις διατάξεις του παρόντος Κανονισμού και εφόσον κάποιο ζήτημα δεν ρυθμίζεται ειδικά από αυτόν, με βάση τις προβλέψεις της ελληνικής νομοθεσίας. Κατά τη διαιτητική διαδικασία τηρείται η αρχή της ίσης μεταχείρισης των μερών και της ισότητας των διαδίκων. Κάθε μέρος έχει το δικαίωμα και του εξασφαλίζεται η δυνατότητα να αναπτύξει τους ισχυρισμούς του και να προσκομίσει της αποδείξεις του.

Οι διαιτητές για κάθε διαφορά που άγεται προς επίλυση στο Διαιτητικό Δικαστήριο της διαιτησίας του ΟΔΔΕΕ επιλέγονται από τα μέρη από τον ονομαστικό κατάλογο διαιτητών του ΟΔΔΕΕ. Στον κατάλογο αυτό αναφέρονται οι διαιτητές, στους οποίους αποκλειστικά μπορούν να αναθέσουν τα μέρη τη διενέργεια της διαιτητικής διαδικασίας. Τα περιλαμβανόμενα στον κατάλογο άτομα τυγχάνουν νομικοί υψηλότατου και εγνωσμένου κύρους, με εμπειρία στα ζητήματα εγχώριας και διεθνούς διαιτησίας. Διαθέτουν τα αναγκαία εχέγγυα αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας, ενώ η ποικιλομορφία στην επιστημονική τους εξειδίκευση δύναται να καλύψει με επιτυχία και πληρότητα τις διαφορετικές κάθε φορά ανάγκες της προς επίλυση διαιτητικής διαφοράς.

Το κόστος διαιτησίας περιλαμβάνει το παράβολο διαδικασίας (άρθρο 28 ΚΔ) και τις αμοιβές των διαιτητών (άρθρο 29 ΚΔ), καθώς και τις λοιπές δαπάνες διαιτησίας (άρθρο 30 ΚΔ), οι οποίες προσδιορίζονται από το Διαιτητικό Δικαστήριο ad hoc και ανά υπόθεση. Σύμφωνα με το άρθρο 30 παρ. 1 ΚΔ στις λοιπές δαπάνες της διαιτησίας εντάσσονται ιδίως οι αμοιβές του Γραμματέα του Διαιτητικού Δικαστηρίου, τα μεταφορικά έξοδα και οι δαπάνες διαμονής του διαιτητή ή των διαιτητών, τα μεταφορικά έξοδα και οι αποζημιώσεις μαρτύρων, πραγματογνωμόνων, διερμηνέων, στενογράφων, τεχνικών ήχου και εικόνας, οι δαπάνες τηλεπικοι-νωνίας, του χώρου της διαιτησίας και της μετάφρασης των εγγράφων, οι δαπάνες επίδοσης και κοινοποίησης των κάθε είδους εγγράφων. Ένας εκτιμώμενος προσδιορισμός του κόστους της διαιτησίας ΟΔΔΕΕ προκύπτει από τη χρήση της ειδικής εφαρμογής υπολογισμού του κόστους (cost calculator, πατήστε εδώ).

 

Πρέπει να επισημανθεί ότι το συνολικό κόστος διαιτησίας του ΟΔΔΕΕ ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της εποχής και είναι οικονομικότερο σε σχέση με άλλα διαιτητικά δικαστήρια, όπως λ.χ. του ICC ή άλλων διαιτητικών δικαστηρίων (LCIA, DIS κ.λπ.).